✨Đào Chú
Đào Chú (; 16 tháng 1 năm 1908 – 30 tháng 11 năm 1969) là chính khách và nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc, giữ chức Bí thư Thường trực Ban Bí thư Trung ương kiêm Bộ trưởng Bộ Tuyên truyền Trung ương và Cố vấn Tổ Cách mạng Văn hóa Trung ương vào năm 1966, từng được bầu làm Phó Thủ tướng Quốc vụ viện từ năm 1965 cho đến đầu năm 1967.
Tiểu sử
Thời kỳ hoạt động cách mạng
Đào Chú tên thật là Tế Hoa, hiệu là Kiếm Hàn, còn có tên khác là Nhiệm Đào. Ông sinh ngày 16 tháng 1 năm 1908 trong một gia đình trí thức nghèo khổ ở thôn Lang Thụ, Thạch Động Nguyên, huyện Kỳ Dương tỉnh Hồ Nam. Năm 1914 khi Đào Chú lên 6 tuổi đi theo cha mình là Đào Thiết Tranh đến học trường Tư Thục ở Vũ Xương. Năm 1915 do vì Viên Thế Khải khủng bố phe cách mạng, Đào Thiết Tranh bèn đem cả nhà rời khỏi Vũ Hán trở về quê Kỳ Dương cùng với bạn thân mở trường dạy học kiểu mới Văn Xương Các, Đào Chú tiếp tục đi học tiểu học Văn Xương Các do cha ông làm hiệu trưởng. Sau khi sự hợp tác đầu tiên của Quốc Dân Đảng và Đảng Cộng sản bị phá vỡ, Đào Chú bèn gia nhập Trung đoàn Cảnh vệ thuộc Quân đoàn 4 Quốc dân Cách mệnh Quân rồi lần lượt tham gia vào cuộc khởi nghĩa Nam Xương và khởi nghĩa Quảng Châu.
Năm 1929, Đào Chú giữ chức Tổng thư ký kiêm Bí thư Tỉnh ủy Phúc Kiến kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Phúc Kiến. Tháng 5 năm 1930, ông đích thân dẫn 12 người đột kích vào Nhà tù Hạ Môn giải cứu hơn 40 đảng viên Đảng Cộng sản mà không có thương vong, khiến hơn 20 lính canh phòng Quốc Dân Đảng thiệt mạng, từng được coi là "Vụ cướp ngục Hạ Môn" gây chấn động cả nước lúc bấy giờ. Năm 1932, ông kết hôn với người bạn đời Tăng Chí và có một cô con gái đặt tên là Đào Tư Lượng.
Năm 1933, Đào Chú đến làm việc tại Ban Chấp hành Trung ương Đảng ở Thượng Hải nhưng không may bị Chính phủ Quốc dân phát hiện và bắt giữ, áp giải đến Bộ Tư lệnh Hiến binh Nam Kinh chịu án tù chung thân. Năm 1937, sau các cuộc đàm phán giữa Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh và chính phủ Quốc Dân Đảng; vào ngày 26 tháng 9, Hoàng Văn Kiệt đã giải cứu bảy người trong đó có ông ra khỏi nhà tù. Đào Chú trở thành Ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương lần thứ 11 vào tháng 8 năm 1966 khi bắt đầu cuộc Cách mạng Văn hóa, nhưng đã bị đánh đổ ngay sau đó do bất đồng ý kiến về hoạt động của Tổ Cách mạng Văn hóa Trung ương, đến nỗi bị phe cánh Lâm Bưu, Giang Thanh bôi nhọ là "người đại diện đường lối Lưu, Đặng", "phái bảo hoàng giai cấp tư sản lớn nhất Trung Quốc" và "kẻ có dã tâm kiểu Khrushchev". Sau cùng ông quản thúc tại gia và bãi miễn mọi chức vụ vào ngày 10 tháng 1 năm 1967.
Trong thời gian bị quản thúc tại gia nghiêm ngặt, ông được bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh ung thư túi mật nhưng bị từ chối điều trị y tế lúc đầu. Thủ tướng Chu Ân Lai cuối cùng đã phải can thiệp để sắp xếp làm phẫu thuật cho ông nhưng khi đó bệnh ung thư của Đào Chú đã trầm trọng đến mức vô phương cứu chữa. Ngày 15 tháng 10 năm 1969, ông nhận được thông báo lập tức rời khỏi Bắc Kinh, chuyển tới Hợp Phì tỉnh An Huy trong tình cảnh phải tự lo liệu lấy cuộc sống một mình kèm theo sự dày vò của bệnh tật và tinh thần đến mức nằm liệt giường. Ngày 30 tháng 11 năm 1969, Đào Chú đã qua đời trong bệnh viện, hưởng thọ 61 tuổi. Ông chỉ được minh oan sau khi Đặng Tiểu Bình lên nắm quyền vào năm 1978.
Gia đình
Ông nội tên Đào Ích Trai (陶益斋). Cha là Đào Thiết Tranh (陶铁铮) tốt nghiệp loại ưu Trường Sư phạm Nam Lộ tỉnh Hồ Nam, từng gia nhập Đồng Minh Hội và tham gia khởi nghĩa cách mạng Tân Hợi ở Vũ Xương. Ông từng là giám đốc văn phòng trung chuyển của Công ty Hán Dã Bình và có hợp tác với những người khác để mở một mỏ than nhỏ. Năm 1918, Đào Thiết Tranh và người em trai thứ ba bị thuộc hạ của quân phiệt Ngô Bội Phu là Tiêu Diệu Nam giết chết. Mùa đông năm 1932, Đào Chú kết hôn với Tăng Chí (曾志; 4 tháng 4 năm 1911 – 21 tháng 6 năm 1998) Sau khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập, Tăng Chí giữ chức Bí thư Thành ủy Quảng Châu kiêm Phó Ban Tổ chức Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc. Năm 1969, Đào Chú đã viết một bài thơ thất ngôn bát cú mang tên Tặng Tăng Chí: "Nơi chiến trường anh đâu sợ. Tiếc tình sâu mà phải mây tan. Tóc bạc vô tình cơn nóng lạnh. Cuộc đời đen bạc lắm chua cay. Ngựa ốm biêt kêu ăn sớm muộn. Cọ khô càng thấy sợ sương tàn. Quá khứ đã quên như làn khói, đáy dạ vô tư rộng đất trời". **Con gái Đào Tư Lượng (陶斯亮; 4 tháng 4 năm 1941), nguyên Phó Cục trưởng Cục Sáu Ban Công tác Mặt trận Thống nhất Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, hiện là Phó Chủ tịch chuyên trách kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trưởng Trung Quốc và Phó Chủ tịch Quỹ Y tế Trung Quốc.
