✨Địa lý Đông Timor
Đông Timor là một quốc gia nằm trên đảo Timor. Tổng diện tích quốc gia là khoảng 15.007 km².
Vị trí
Quốc gia này nằm ở Đông nam Á, phía tây bắc của Úc, trong quần đảo Sunda ở mũi phía đông Indonesia; chiếm nửa phía đông của đảo Timor, còn bao gồm vùng đất Oecussi, hòn đảo Ataúro và đảo Jaco.
Quốc gia này được bao quanh phía nam bởi biển Timor, ngăn cách với Úc; được bao quanh về phía tây bắc bởi biển Savu, ngăn cách nước này với các đảo Sumba, Flores và Solor; và về phía bắc bởi eo biển Wetar, ngăn cách nước này với hòn đảo cùng tên.
Địa lý
Đảo Timor là một phần của Arco de Banda. Vỏ lục địa Úc mở rộng về phía bắc của bờ biển phía bắc của Đông Timor và đang là nâng cao Đông Timor.
Biên giới
- Chỉ có biên giới với Indonesia: 228 km
Địa hình
Đông Timorcó địa hình ghập ghềnh với một số đỉnh núi cao hơn 2000 m: Tatamailau, Matabian, Boicau, Cateral Cabiac,... Dãy núi Ramelau chia nước này thành miền bắc và miền nam và đỉnh cao nhất của nó là núi Tatamailau với độ cao 2.963 m so với mực nước biển.
Hơn 40% nước này có sườn nghiêng 40%, vì vậy là rất dễ bị xói mòn và xói lở do mưa gió mùa.
Thủy văn
Có một số dòng chảy nhỏ liên tục vào mùa khô và hình thành các dòng suối lớn vào mùa mưa. Vì vậy, không có các cửa sông lớn. Tuy nhiên, có một số dòng sông cố định như Lacló và Lois.
Khí hậu
Nước này có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm với sự phân biệt rõ ràng giữa mùa khô và mùa mưa.
Động vật
Môi trường biển của Đông Timorlà sinh sống bởi một số loại động vật có vú:
- Cá voi rất phổ biến trong vùng biển Đông Timor, đặc biệt là ở Manatuto, Carimbala, Liquica và Tutuala trong Lospalos. Có 13 loài cá voi: cá voi xanh, cá nhà táng, cá voi sei, cá voi đầu tròn vây ngắn (Globicephala macrorphyncus), cá giả hổ kình (Pseudorca crassidens), cá hổ kình lùn (Feresa attenuata), cá voi đầu dưa (Peponocephala), cá voi mõm khoắm Cuvier (Ziphius cavirostri), cá heo Risso (griseus), cá heo đốm nhiệt đới (Stenella attenuata), cá heo răng nhám (bredanensis), và cá heo Spinner (Stenella longirostris);
- Năm loài rùa: đồi mồi (Eretmochelys imbricata), rùa da (Dermochelys), đồi mồi dứa (Chelonia mydas), Rùa Quản Đồng (Caretta caretta) và Vích (Lepidochelys olivacea);
- Các loài phổ biến khác là cá cúi, Manta (chi cá đuối), Myliobatidae, cá nhám voi, cá kình.
Hệ sinh thái
Đông Timor là đặc trưng của sự đa dạng của hệ sinh thái, cụ thể là:
- Đước - đước chiếm một vùng nhỏ của Đông Timor(1.802 ha) khi so sánh với các vùng lân cận như Indonesia (3.062.300 ha) hay Úc (1.451.411 ha). Điều này là do cấu hình của ven biển và địa của Đông Timor, không giống như các hòn đảo của Indonesia và bờ biển phía bắc của Úc, không có đường viền của biển nổi bật, đặc điểm văn học và ven biển quá đủ cho sự phát triển quan trọng của đước.
- Hệ sinh thái biển - Với một vị trí trong khu vực của san Hô Tam giác và tiếp giáp với một hành lang lớn-di chuyển của động vật hoang dã (Eo biển Wetar - Biển của Savu), Đông Timorcó một điểm nóng đại dương vật hoang dã biển khơi và di cư.
Khu vực bảo tồn
Hệ thống bảo tồn quốc gia được thành lập (Nghị định Luật số 56/2016) xác định 46 khu bảo vệ cụ thể là:
Parque Nacional Nino Konis Santana
Monte Legumau
LagaoMaurei
BeMatanIrabere
Monte Matebian
Monte Mundo Perdido
Monte Laretame
Monte Builo
Monte Burabo'o
Monte Aitana
Monte Bibileo
Monte Diatuto
Monte Kuri
Parque Nacional Kay Rala Xanana Gusmão
Ribeira de Clere
Lagoa de Modomahut
Lagoa Welenas
Monte Manucoco
Cristo Rei (Díli)
Lagoa Tasitolu
Monte Fatumasin
Monte Guguleur
Lagoa Maubara
Monte Tatamailau
Monte Talobu/Laumeta
Monte Loelako
Monte Tapo/Saburai
Lagoa BeMalae
Korluli
Monte Lakus/Sabi
Monte Taroman
Reserva Tilomar
Cutete
Monte Manoleu/Área Mangal Citrana
Oebatan
Ek Oni
UsMetan
Makfahik
Área Mangal Metinaro
Área Mangal Hera
Lagoa HasanFoun&OnuBot
Lagoa BikanTidi
SamikSaron
Khu bảo tồn biển
- Khu bảo tồn Balibó
- Đảo Atauro
