✨Thanh Lan

Phạm Thái Thanh Lan, nghệ danh là Thanh Lan (sinh năm 1948), là một ca sĩ, diễn viên người Mỹ gốc Việt. Bà là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi thành công trên cả ba lĩnh vực âm nhạc, điện ảnh và sân khấu. Ca sĩ Thanh Lan, nổi tiếng với các ca khúc nhạc Pháp, là một trong những gương mặt tiêu biểu cho thời kỳ đầu của nhạc trẻ ở Sài Gòn. Với điện ảnh, bà đã tham gia nhiều bộ phim nổi tiếng như Tiếng hát học trò, Ván bài lật ngửa..

Cuộc đời và sự nghiệp

Thanh Lan sinh ngày 1 tháng 3 năm 1948 tại thành phố Vinh, Nghệ An. Thuở nhỏ, Thanh Lan học tại trường trung học phổ thông Marie Curie, sau đó bà theo học Đại học Văn khoa Sài Gòn và tốt nghiệp năm 1973. Sau 1975, Thanh Lan ở lại Việt Nam tiếp tục ca hát và đóng phim. Cuối năm 1993, cô sang định cư tại California, Hoa Kỳ. Ngày 21 tháng 7 năm 2017, Thanh Lan về Việt Nam sau 25 năm định cư tại hải ngoại để làm Liveshow 'Khi Xưa Ta Bé" tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Âm nhạc

Thanh Lan tham gia nghệ thuật từ rất sớm. Từ năm 9 tuổi, bà học dương cầm với các sơ ở trường Saint Paul, sau đó được vợ nhạc sĩ Thẩm Oánh và nhạc sĩ Nghiêm Phú Phi hướng dẫn. Từ khi còn là nữ sinh của trường Marie Curie, Thanh Lan đã bắt đầu hát trên đài phát thanh VTVN trong ban Việt Nhi của nhạc sĩ Nguyễn Đức và tham gia trong ban nhạc sinh viên mang tên Hải Âu của nhạc sĩ Lê Hựu Hà - đây cũng là một ban nhạc có khuynh hướng Việt hóa nhạc trẻ đầu tiên ở Sài Gòn.

Sau ban Việt Nhi, Thanh Lan gia nhập đoàn văn nghệ học sinh sinh viên Nguồn Sống. Bà thường hát dân ca và nhạc tiền chiến và ghi tên học các lớp dân ca và đàn tranh tại Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ tại Sài Gòn. Trong chương trình văn nghệ học đường quay hình trên đài Truyền hình Sài Gòn, Thanh Lan xuất hiện trong tiết mục dân ca ba miền và liền sau đó đã được đài truyền hình liên tiếp mời tham gia chương trình nhạc tình ca. Đó là những năm 1967, 1968 khi Sài Gòn mới có những chương trình truyền hình đầu tiên.

Ngay từ khi vào năm thứ nhất của Đại học Văn khoa, Thanh Lan bắt đầu trở thành một ca sĩ nổi tiếng. Bà tham gia hát trong rất nhiều băng nhạc, hình ảnh Thanh Lan cũng hiện diện trên các bìa bản nhạc bày khắp nơi. Trong thời kỳ phát triển mạnh mẽ của phong trào nhạc trẻ Việt Nam, Thanh Lan là một trong những khuôn mặt quen thuộc nhất với những ca khúc lời Pháp. Thanh Lan còn hát chung với nam ca sĩ Nhật Trường qua những tình khúc của Trần Thiện Thanh tạo thành cặp song ca ăn khách, rồi hai nghệ sĩ này còn đóng chung với nhau qua hai bộ phim truyền hình Trên đỉnh mùa đông và Mộng Thường do Nhật Trường viết kịch bản và đạo diễn phát sóng trên đài truyền hình Sài Gòn trước năm 1975.

Bà cũng đi lưu diễn ở một số nước trên thế giới. Năm 1973, tại Nhật Bản, cùng đi với hai nhạc sĩ Ngọc Chánh và Phạm Duy, Thanh Lan đã trình bày ca khúc "Tuổi biết buồn" được vào chung kết tại Đại hội âm nhạc quốc tế Yamaha tại Tokyo.

Chương trình truyền hình

Năm 2019, ca sĩ Thanh Lan đã trở về Việt Nam sau 25 năm và xuất hiện trong chương trình Ký ức vui vẻ mùa 2.

Đời tư

Theo hồi kí ca sĩ Thanh Lan, bà được sinh ở một địa điểm vô danh tại thành phố Vinh vì bấy giờ gia đình đang chạy loạn. Cũng vì vậy, bà bị sinh non, tức là tháng thứ 7 thai kì, nên về sau thường rất mẫn cảm, dễ khóc. Thân phụ bà người Hà Nội, còn mẹ gốc Huế. Vấn đề này về sau có ảnh hưởng lớn cho sự nghiệp, khi mà Thanh Lan có nhiều khả năng như hát, soạn kịch, đóng phim và cả lồng tiếng bằng giọng ba miền.

Thanh Lan vốn làm ca sĩ từ bé, nhưng về sau được bác cả (anh của mẹ) là đạo diễn Thái Thúc Nha cho đóng vai chính tất cả phim hãng Alpha đầu thập niên 1970, đặc biệt Tiếng hát học trò nên càng nổi tiếng hơn. Đạo diễn Thái Thúc Nha bấy giờ là tổng trưởng Hiệp hội Điện ảnh Việt Nam, lại có người con trai Thái Thúc Hoàng Điệp cũng là đạo diễn có tay nghề cao.

Thanh Lan có cuộc hôn nhân rất ngắn với một người quê gốc ở Long Biên tên là Dũng. Hai người gặp nhau trong một lần Thanh Lan lên Đà Lạt biểu diễn. Mặc dù có nhiều tin đồn ác ý của báo lá cải, song Thanh Lan khẳng định mối quan hệ giữa hai người chưa bao giờ tới mức phải cãi vã hay thậm chí chồng đánh vợ, cho đến mãi sau này tình cảm của bà với gia đình chồng vẫn tốt đẹp. Kết quả hôn nhân này là một con gái.

Đây cũng là lần duy nhất Thanh Lan kết hôn. Trong suốt cuộc đời bà có nhiều tin thất thiệt liên quan đến ái tình, thậm chí không ít lần bà bị đánh ghen (vợ nam tài tử Đơn Dương từng tới tận sân quay Bài hát đâu chỉ là nốt nhạc định đánh ghen, nhưng sau khi gặp Thanh Lan thì bà này thôi hẳn), nhưng về sau báo chí đều chứng minh chỉ là do phóng viên ngụy tạo để mua vui.

Trong thời gian đại dịch COVID-19, Thanh Lan quyết định hoàn tất cuốn hồi kí Bão tố cuộc đời, vốn là tập bản thảo bắt đầu thực hiện từ năm 2002. Đến năm 2022 thì ấn phẩm chính thức ra mắt độc giả với hai phiên bản : Tumultuous Life và Bão Tố Cuộc Đời. Trong đó, bản gốc vốn hoàn toàn bằng Anh ngữ, nhưng Thanh Lan dành ra hai năm diễn ra đại dịch để dịch sang Việt ngữ với ước vọng giúp giới trẻ Việt ở Mỹ tiếp cận được ngôn ngữ mẹ đẻ thông qua việc đối chiếu với cuốn gốc.

Phim đã tham gia

Tiếng hát học trò (1971) Yêu (1971) Lệ đá (1971) Ngọc Lan (1972) Gánh hàng hoa (1972) Trên đỉnh mùa đông (1972) Xin đừng bỏ em (1973) Xóm tôi (1973) Mộng Thường (1973) Trường tôi (1973) Giả biệt Sài Gòn (1974) Ván bài lật ngửa (1984 - 1987) Bài hát đâu chỉ là nốt nhạc (1986) Ngoại ô (1987) Cao nguyên F101 (1988) Hai chị em (1988) Chiều sâu tội ác (1988) Thiên đường cho cô gái nhảy (1989) Đằng sau một số phận (1989 - 1990) Ba biên giới hay Biệt đội Hắc Báo (1989) Tình không biên giới (1990) Bên kia màn sương (1990) Tình người (1993) Người yêu ma (2007)

Băng nhạc, CD

• Trong những năm đầu thập niên '70 Thanh Lan thâu âm rất nhiều vào dĩa nhựa 45 tours hay băng magnetophon của các hãng băng dĩa Việt Nam, Sóng Nhạc, Nhạc Ngày Xanh, Sơn Ca, Shotguns, Phạm Mạnh Cương, Diễm Ca, Nghệ Thuật Tâm Anh, Thương Ca, Nhã Ca, Continental/Premier, Trường Sơn,... Nhạc trẻ 6 - Thanh Lan Phạm Mạnh Cương 25 - Thanh Lan The Best of Thanh Lan Tiếng hát xôn xao mộng tình đầu *Tà áo Văn Quân

Thanh Lan productions

• Thanh Lan 1 - Nơi Đây Em Vẫn Đợi (1995)
• Thanh Lan 2 - Hai Sắc Hoa Tigon (1995)
• Thanh Lan 3 - Mon Ami (Nụ Hồng Mong Manh) (1995)
• Thanh Lan 4 - Yêu Người Khôn Nguôi (1995)  
• Thanh Lan 5 - Tình Yêu Tuổi Thơ (1996)
• Thanh Lan 6 - Dân Ca 3 Miền (1996)
• Thanh Lan 7 - Ai Lên Xứ Hoa Đào (1996)
• Thanh Lan 8 - Tà Áo Văn Quân (1996)
• Thanh Lan 9 - Những Tình Khúc Trịnh Công Sơn : Hoa Vàng Mấy Độ (1997)

Trình diễn trên sân khấu

Trung tâm Thúy Nga

Paris By Night

Chương trình Thúy Nga Music Box

Trung tâm Mây

Trung tâm Asia

Trúc Sinh Entertainment

Jimmy TV