✨Vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn

Vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn là một vụ án oan trong lịch sử tố tụng của Việt Nam mà ông Nguyễn Thanh Chấn (sinh năm 1961 tại Bắc Giang) đã bị kết án chung thân về tội giết người. Ông chỉ được trả tự do vào tháng 11.2013 sau khi hung thủ thực sự của vụ án ra đầu thú. Tính đến thời điểm đó ông đã phải ngồi tù hơn 10 năm. Đây là một trong những vụ án oan gây nhiều dư luận trong xã hội bởi nhiều người cho rằng cơ quan điều tra đã dùng nhục hình, bức cung để buộc nghi phạm nhận tội. Từ vụ án oan của ông Chấn, Ủy ban tư pháp Quốc hội đã yêu cầu phải rà soát kỹ những đơn thư kêu oan, nhất là các trường hợp có mức phạt tù 20 năm, chung thân, tử hình...

Diễn biến

Ông Chấn bị bắt và bị kết án

Vào tháng 8 năm 2003, chị Nguyễn Thị Hoan - 31 tuổi ở thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, Bắc Giang chết với nhiều vết đâm chém trên người. Cơ quan điều tra xác định nạn nhân bị giết. Khoảng 30 người đàn ông ở xã Nghĩa Trung được triệu tập để lấy lời khai, trong đó có ông Nguyễn Thanh Chấn. Sau 2 ngày bị Công An mời lên thẩm vấn rồi cho về, đến ngày 29 tháng 8 năm 2003 ông Chấn bị tạm giam để điều tra. Sau đó ông Chấn bị khởi tố về tội Giết người. Tháng 3.2004, TAND tỉnh Bắc Giang tuyên phạt ông Chấn tù chung thân. 4 tháng sau, TAND Tối cao bác kháng cáo kêu oan, tuyên phạt ông Chấn y án sơ thẩm. Những bằng chứng này sau đó được gửi lên các cơ quan trung ương như Tòa án nhân dân tối cao, Văn phòng chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an... Ngoài ra, từ trong trại giam ông Chấn cũng không ngừng viết đơn kêu oan gửi các nơi. Tháng 7 năm 2015, Lý Nguyễn Chung bị đưa ra xét xử và bị tuyên án 12 năm tù giam về tội giết người. Sau khi được giải oan, ông Chấn đã nhiều lần làm việc với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để yêu cầu bồi thường thiệt hại. Sau đó 2 bên đã đồng ý với nhau là ông Chấn sẽ được đền bù 7,2 tỷ đồng.

Bị cáo đứng sau án oan của ông Chấn lĩnh án

Sau khi trả tự do cho ông Nguyễn Thanh Chấn được hơn 1 năm, ngày 23 tháng 7 năm 2015, Toà án Nhân dân tỉnh Bắc Giang mở phiên xét xử sơ thẩm đối với Lý Nguyễn Chung - bị cáo trong vụ ông Nguyễn Thanh Chấn cách đây gần 12 năm. Tại đây Hội đồng xét xử đã xác định Chung là người đã giết chết chị Nguyễn Thị Hoan để chiếm đoạt 59.000 đồng và hai chiếc nhẫn. Mặc dù việc làm của Chung khi xâm phạm đến tính mạng con người và tài sản đã gây bất bình cho xã hội, tuy nhiên Hội đồng xét xử xét thấy thân nhân chưa có tiền án tiền sự và phạm tội khi chưa đủ 18 tuổi nên Hội đồng xét xử đã tuyên án bị cáo Chung 12 năm tù về cả hai tội: Giết người và Trộm cắp tài sản đồng thời trước đó đã bác bỏ ý kiến cho rằng ông Chấn mới là thủ phạm.

Xử lý trách nhiệm cá nhân

Ngày 9 tháng 5 năm 2014, cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Đặng Thế Vinh (Trưởng phòng 10, Viện KSND tỉnh Bắc Giang) và Trần Nhật Luật (Thượng tá, Phó trưởng Công an huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) để điều tra về hành vi cố tình "làm sai lệch hồ sơ vụ án", theo điều 300 BLHS, trong vụ án "Nguyễn Thanh Chấn giết người".

Ngày 30 tháng 9 năm 2014, Cục Điều tra thuộc Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã tống đạt quyết định khởi tố bị can (nhưng cho tại ngoại) đối với Phạm Tuấn Chiêm (sinh năm 1949, ở huyện Gia Lâm, Hà Nội) để điều tra về hành vi "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Ông Chiêm là cựu thẩm phán Toà phúc thẩm thuộc TAND tối cao, chủ tọa phiên phúc thẩm ông Nguyễn Thanh Chấn vào ngày 27 tháng 7 năm 2004. Ông Chiêm được xác định đã sử dụng các chứng cứ được thu thập trái quy định để kết tội ông Chấn. Riêng cựu thẩm phán Phạm Tuấn Chiêm đang được tạm đình chỉ điều tra do sức khỏe yếu.

Trong 3 ngày (19, 20, 23/1/2017) TAND tỉnh Bắc Giang đã tuyên phạt Trần Nhật Luật 12 tháng tù giam, Đặng Thế Vinh 8 tháng tù giam sau khi chuyển tội danh từ "làm sai lệch hồ sơ" sang "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Cả hai đều kháng cáo đề nghị xem xét giảm hình phạt, được hưởng án treo.