✨Yếu tố kết thúc phiên mã
[[Tập_tin:Prokaryotic_terminators-en.svg|nhỏ|Hình 1: Sơ đồ Rho ở nhân sơ.TRÊN: Rho-độc lập ở dạng kẹp tóc hình thành trên RNA vừa phiên, tương tác với NusA sẽ giải phóng Pol.
DƯỚI: Rho-phụ thuộc ở vị trí rut, liên kết với chuỗi kết thúc trên gen, chặn mRNA di chuyển.]] Yếu tố kết thúc phiên mã là một tập hợp các cấu trúc làm cho quá trình phiên mã chấm dứt.,
Thuật ngữ này dịch từ nguyên gốc tiếng Anh "transcription terminator" (phiên âm Quốc tế: /ˌtrænˈskrɪpʃən ˈtɜrməˌneɪtər/), thường gọi tắt là "terminator" (yếu tố kết thúc) dùng để chỉ một cấu trúc hoặc một tập hợp phân tử chấm dứt quá trình tổng hợp RNA trên gen. Trong trường hợp gọi tắt, người ta có khi viết đủ hơn là "terminatot genetics" để phân biệt với yếu tố kết thúc (cũng gọi là terminato) ở các lĩnh vực khoa học khác.
- Về thực chất, đây là tập hợp các cấu trúc phân tử axit nuclêic và protein có khả năng cản trở enzym RNA-pôlymêraza (gọi tắt là Pol) không trượt tiếp được trên mạch khuôn mẫu của gen nữa; hoặc phức hợp phân tử chấm dứt hoạt động của Pol (RNA-pôlymêraza).
- Cấu trúc này ở sinh vật nhân thực và ở sinh vật nhân sơ khác nhau về nhiều chi tiết, nhưng đều có đặc điểm cơ bản giống nhau ở chỗ:
-
Nó như cái "ba-ri-e" chắn đường đi của RNA-pôlymêraza. Ở trường hợp này, thì nó là một đoạn pôlynuclêôtit ngắn, nên cũng còn được gọi là chuỗi kết thúc (terminator sequence).
-
Nó "giải thể" cấu trúc của Pol, nên Pol không hoạt động được nữa.
Xin đừng nhầm với mã kết thúc (stop codon) trên mRNA.
Ở nhân sơ
Trong quá trình phiên mã ở vi khuẩn (nhân sơ), yếu tố kết thúc có tên gọi là Rho (phiên âm Quốc tế: /roʊ/), kí hiệu là ρ - lấy tên gọi của một chữ cái Hy Lạp (xem Rho). Có hai loại yếu tố kết thúc Rho - mỗi loại gọi là một lớp (class): lớp Rho-phụ thuộc và lớp Rho-độc lập.
Rho-độc lập
- Rho-độc lập (Rho-independent) là loại Rho nội tại, nằm ngay trong RNA-pôlymêraza (Pol), tương tác với prôtêin NusA, có dạng như một chiếc "kẹp tóc" tý hon (sơ đồ trên cùng của hình 1). Về cơ bản, nó bao gồm một hoặc nhiều đoạn giàu G≡C tạo thành kẹp tóc; phần còn lại là đoạn pôlyU bổ sung cho chuỗi pôlyA của mạch khuôn gen mà Pol (RNA-pôlymêraza) đang đọc, nên hình thành các liên kết hydro yếu. Do vậy, khi Pol đọc đến đây, chuỗi pôlyU của Rho liên kết bổ sung với đoạn pôlyA của gen, làm Pol bị chặn lại, buộc phải chấm dứt phiên mã. Trong trường hợp này, pôlyA là tín hiệu kết thúc (termination signal), còn yếu tố Rho có chuỗi pôlyU là một thành phần của yếu tố kết thúc.
- Việc giải trình tự toàn bộ hệ gen của E. coli cho thấy hầu hết các operon đều có các điểm chấm dứt phiên mã kiểu Rho-độc lập này. Các trình tự chấm dứt này có hai đặc điểm đặc trưng: một chuỗi pôlyU và trước đó (đầu 5') là một vùng tự bổ sung giàu G≡C như trên đã trình bày (hình 2).
- Loại này lần đầu tiên được công nhận trong các nghiên cứu in vitro của phiên mã của λ-phage. Ngay sau khi bị lây nhiễm, các Pol của tế bào chủ phiên mã theo hướng ngược lại từ hai promoter của DNA λ là PL và PR, sinh ra hai chuỗi RNA ngắn và gây kết thúc tại các vị trí lần lượt là tL và tR, tương ứng. Tuy nhiên, khi DNA λ được phiên mã in vitro với Pol tinh khiết của E. coli, thì chuỗi được tạo từ PL và PR lại dài hơn hẳn, tới hàng ngàn nuclêôtit. Khi cho thêm một chiết xuất của các tế bào E. coli không bị lây nhiễm vào phản ứng sao chép với Pol tinh khiết, thì lại dẫn đến sự hình thành hai chuỗi ngắn và rời rạc như ở các tế bào bị lây nhiễm. Như vậy, trong trường hợp không có một số yếu tố trong chiết xuất tế bào không bị nhiễm, thì sự phiên mã của DNA λ in vitro không chấm dứt tại cùng một vị trí như trong cơ thể. Bởi thế, protein chiết xuất từ tế bào không bị nhiễm rõ ràng có trách nhiệm chấm dứt phiên mã và do đó gọi là Rho.
Mô hình Allosteric
- Mô hình này cho rằng kết thúc phiên mã xảy ra khi có sự thay đổi cấu trúc của mỗi tiểu đơn vị của Pol II, hoặc một số protein thiết yếu liên quan đến hoạt động của nó, nên nó không thực hiện được chức năng phiên mã nữa, buộc phải tách ra khỏi DNA khuôn mẫu từ sau chuỗi tín hiệu. Cũng theo mô hình này, thì hiện tượng trên xảy ra sau khi Pol II "mọc" đuôi pôly-A và đuôi này hoạt động như một tín hiệu đầu cuối.
- Một số giả thuyết khác lại cho rằng có cơ chế hoạt động của kẹp tóc trong quá trình chấm dứt nội tại.
Tóm lại, yếu tố kết thúc phiên mã có thể là một đoạn của axit nuclêic có cấu trúc gây cản trở, làm cho enzym RNA-pôlymêraza không trượt tiếp được trên mạch khuôn mẫu của gen nữa; hoặc nó là một hay nhiều phân tử tạo thành phức hợp làm RNA-pôlymêraza bị "giải tán".
Nguồn trích dẫn
Thể loại:Sinh học Thể loại:Sinh học phân tử Thể loại:Di truyền học Thể loại:Di truyền học tế bào
👁️ 57 | ⌚2025-09-16 22:45:12.479
Feelex Lazada CPS 
Cathay United Bank_Android 
FPT Shop 
GOTADI – Vé máy bay giá rẻ, uy tín 
GIFTHUB - Voucher mua sắm 
Feelex Lazada KOL 
Yếu tố kết thúc phiên mã [[Tập_tin:Prokaryotic_terminators-en.svg|nhỏ|Hình 1: Sơ đồ Rho ở nhân sơ.**TRÊN**: Rho-độc lập ở dạng kẹp tóc hình thành trên RNA vừa phiên, tương tác với NusA sẽ giải phóng Pol. **DƯỚI**: Rho-phụ thuộc ở vị trí rut,
nhỏ|Hình 1: Sơ đồ tóm tắt tổng hợp mRNA ở nhân thực. Một [[lô-cut gen ở nhiễm sắc thể (màu vàng) là một đoạn DNA gồm nhiều đoạn mã hoá (intrôn)]] **Phiên mã nhân thực**
nhỏ|Hình 1: Các thành phần chính của GTF (màu hồng), chuỗi xoắn kép màu xanh là gen. **Yếu tố phiên mã chung** là tập hợp các phân tử giúp enzym RNA polymerase tiến hành phiên
**Giải đua ô tô Công thức 1 Azerbaijan 2024** (tên chính thức là **Formula 1 Qatar Airways Azerbaijan Grand Prix 2024**) là một chặng đua Công thức 1 được tổ chức vào ngày 15 tháng
**Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha 2025** (tên chính thức là **Formula 1 Aramco Gran Premio de España 2025**) là một chặng đua Công thức 1 được tổ chức vào ngày
**Giải đua ô tô Công thức 1 Anh 2024** (tên chính thức là **Formula 1 Qatar Airways British Grand Prix 2024**) là một chặng đua Công thức 1 được tổ chức vào ngày 7 tháng
**Giải đua ô tô Công thức 1 Hungary 2024** (tên chính thức là **Formula 1 Hungarian Grand Prix 2024**) là một chặng đua Công thức 1 được tổ chức vào ngày 21 tháng 7 năm
**Giải đua ô tô Công thức 1 Úc 2023** (tên chính thức là **Formula 1 Rolex Australian Grand Prix 2023**) là một chặng đua Công thức 1 được tổ chức vào ngày 2 tháng 4
**Phiên tòa Scopes**, tên chính thức tiếng Anh: **_The State of Tennessee v. John Thomas Scopes_,** và thường được gọi là **Phiên tòa Khỉ Scopes**, là một vụ kiện pháp lý ở Hoa Kỳ, diễn
**Yếu tố hoại tử khối u** là các chất thuộc nhóm xitôkin được tiết ra bởi đại thực bào trong cơ thể, có khả năng tiêu huỷ nhiều tế bào của một số loại khối
nhỏ|Sơ đồ các miền của một yếu tố sigma. **Yếu tố Sigma** (IPA theo tiếng Anh: /ˈsɪgmə/, tiếng Việt: x_ích-ma_ hay đôi khi là _zíc-ma_) là một prôtêin cần thiết đảm bảo cho quá trình
**Yếu tố tăng trưởng nội mạch** hay **yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu** (tiếng Anh: _vascular endothelial growth factor_, viết tắt: **VEGF**) hay **yếu tố thấm mạch** (_vascular permeability factor_, viết tắt: **VPF**),
nhỏ|Hình 1: Các thành phần chính của PIC (phức hợp tiền khởi đầu phiên mã). **Phức hợp tiền khởi đầu phiên mã** là tập hợp các phần tử cần thiết giúp cho quá trình phiên
nhỏ|Hình 1: Phân bố các vùng chính của RNA trưởng thành nói chung. CAP (màu tím): chóp RNA. UTR (cam): chuỗi không dịch mã. CDS (đỏ): [[vùng mã hoá. PôlyA (xanh) là đuôi RNA. ]]
**Bupphesanniwat** (tên tiếng Thái: **บุพเพสันนิวาส**, tên tiếng Việt: **Nhân duyên tiền định** / **Ngược dòng thời gian để yêu anh**) là bộ phim truyền hình Thái Lan phát sóng vào năm 2018 do hãng Broadcast
Combo 3 cuốn : Con Người 80/20 - Chín Yếu Tố Cốt Lõi Của Thành Công 80/20 Trong Công Việc + Nguyên Lý 80/20 - Bí Quyết Làm Ít Được Nhiều Và Sống Theo Phương Thức 80/20: Bớt Công Việc, Bớt Ưu Phiền, Thêm Thành Công, Thêm Niềm Vui Sống Combo 3 cuốn : Con Người 80/20 - Chín Yếu Tố Cốt Lõi Của Thành Công 80/20 Trong Công Việc + Nguyên Lý 80/20 - Bí Quyết Làm Ít Được Nhiều Và Sống Theo Phương
**Yếu tố khởi đầu ở sinh vật nhân thực** (eukaryotic initiation factor - eIFs) là các protein hoặc các phức hợp protein tham gia vào giai đoạn khởi đầu của dịch mã của sinh vật
Kem Dưỡng Mắt Chống Lão Hóa Làm Sáng Và Săn Chắc Da AHC Youth Lasting Real Eye Cream For Face chứa các peptide độc đáo do AHC sản xuất, cùng với các loại Collagen và
Kem Dưỡng Mắt Chống Lão Hóa Làm Sáng Và Săn Chắc Da AHC Youth Lasting Real Eye Cream For Face chứa các peptide độc đáo do AHC sản xuất, cùng với các loại Collagen và
Kem Dưỡng Mắt Chống Lão Hóa Làm Sáng Và Săn Chắc Da AHC Youth Lasting Real Eye Cream For Face chứa các peptide độc đáo do AHC sản xuất, cùng với các loại Collagen và
Kem Dưỡng Mắt Chống Lão Hóa Làm Sáng Và Săn Chắc Da AHC Youth Lasting Real Eye Cream For Face chứa các peptide độc đáo do AHC sản xuất, cùng với các loại Collagen và
KEM MẮT AHC YOUTH LASTING REAL EYE CREAM FOR FACE ( MÀU XANH ) - 30ML• Thương hiệu : AHC• Xuất xứ: Hàn Quốc• Dung tích: 30mlAHC là thương hiệu chăm sóc da Hàn Quốc
Kem Dưỡng Mắt Chống Lão Hóa Làm Sáng Và Săn Chắc Da AHC Youth Lasting Real Eye Cream For Face chứa các peptide độc đáo do AHC sản xuất, cùng với các loại Collagen và
nhỏ|321x321px|Hình tượng trưng một con ma **Ma** còn được gọi là **hồn ma**, là một khái niệm theo quan niệm dân gian để chỉ hồn của người chết (hoặc các sinh vật đã chết khác
**Mã kết thúc** là ba nuclêôtit liền nhau trên phân tử axit nuclêic có chức năng **chấm dứt dịch mã** Đây là thuật ngữ trong di truyền học, nguyên gốc tiếng Anh là "**stop codon**"
**Chiến tranh ma túy Mexico** (, hay còn được biết đến với tên gọi **Chiến tranh chống _narco**_; ) Mặc dù các tổ chức buôn lậu ma túy ở Mexico đã tồn tại trong nhiều
**Sinh vật biến đổi gen** (tiếng Anh: _Genetically Modified Organism_, viết tắt **GMO**) là một sinh vật mà vật liệu di truyền của nó đã bị biến đổi theo ý muốn chủ quan của con
Mật mã trẻ thơ - Dạy con không áp lực - Tác giả Tiến sĩ Danielle Dick - hiểu rõ những khía cạnh bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền của chính con mình Mật mã trẻ thơ - Dạy con không áp lực - Tác giả Tiến sĩ Danielle Dick ------------ Mật mã trẻ thơ - Dạy con không áp lực Tác giả Tiến sĩ Danielle Dick
thumbtime=2423|thumb|right|"Liệu Wikipedia sẽ tồn tại trong 20 năm nữa?", Cuộc thảo luận năm 2017 giữa học giả [[Yochai Benkler và giám đốc điều hành Wikimedia Foundation Katherine Maher]] **Dự đoán về sự kết thúc của
Kết Thúc Bán Hàng – Đòn Quyết Định (Tái Bản 2018) (Quà Tặng: Tickbook phiên bản happy) Kết Thúc Bán Hàng – Đòn Quyết Định (Tái Bản 2018) Cuốn sách này mô tả được nỗi lo sợ của tất cả những người bán hàng ở mọi cấp độ và mọi thang bậc
nhỏ|Ảnh chụp Hội đồng thẩm phán từ trên cao, năm 1945 **Phiên tòa Nürnberg** () là các phiên xét xử quân sự quân Đồng Minh mở ở Nürnberg, Đức theo luật quốc tế và luật
**Who Wants to Be a Millionaire** (_Ai muốn trở thành triệu phú?_, viết tắt là WWTBAM, đôi khi còn được gọi với cái tên **Millionaire**, ở Việt Nam chương trình được biết tới với tên
là một bộ phim điện ảnh hoạt hình Nhật Bản thuộc thể loại hàilãng mạnchính kịch ra mắt vào năm 2020, dựa trên truyện ngắn cùng tên của tác giả Tanabe Seiko do Tamura Kotaro
Bộ binh Auxilia đang vượt sông, có lẽ là [[sông Donau|sông Danube, bằng cầu phao trong Cuộc chiến Chinh phục Dacia của Hoàng đế Trajan (101 - 106 CN). Có thể nhận ra họ từ
(viết tắt là **_Madoka Magica_**) là loạt anime truyền hình năm 2011 do Magica Quartet sáng tạo và Shaft vẽ hoạt hình. Bộ phim kể về 1 nhóm nữ sinh trung học với nhân vật
**Legion Romana** tức **Quân đoàn La Mã**, **Binh đoàn La Mã** là một đơn vị tổ chức của Quân đội La Mã trong giai đoạn từ Cộng hòa La Mã tới Đế quốc La Mã.
**Phiên vương quốc** (Hán-Việt: 藩王國, tiếng Anh: Princely state), gọi tắt **phiên quốc**, hoặc **thổ bang**, là một quốc gia chư hầu nằm dưới quyền cai trị của các hoàng tộc bản địa Ấn Độ,
**_Star Wars: Thần lực thức tỉnh_** (tên gốc tiếng Anh: **_Star Wars: The Force Awakens_**, hoặc **_Star Wars: Episode VII – The Force Awakens_**) là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại sử thi
**Mã Siêu** (chữ Hán: 馬超, bính âm: Mǎ Chāo, 176-222), tự **Mạnh Khởi** (孟起), là một võ tướng cuối thời Đông Hán, đầu đời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông mang trong mình
**Robin** là một nhân vật hư cấu, một siêu anh hùng trong các ấn phẩm từ DC Comics. Robin từ lâu đã được cố định trong các truyện tranh Batman là trợ tá của Batman.
**Mật mã học** là một ngành có lịch sử từ hàng nghìn năm nay. Trong phần lớn thời gian phát triển của mình (ngoại trừ vài thập kỷ trở lại đây), **lịch sử mật mã
**Minh Thành Tổ** (chữ Hán: 明成祖, 1360 – 1424), ban đầu truy tôn là **Minh Thái Tông** (明太宗), là hoàng đế thứ ba của nhà Minh, tại vị từ năm 1402 đến năm 1424. Ông
**Who Wants to Be a Millionaire** (thường được gọi 1 cách vắn tắt là **Millionaire**) là một trò chơi truyền hình của đài ABC dựa trên chương trình cùng tên đến từ Anh do David
Đặc tính sản phẩm Ủ TRẮNG CHANH PHIÊN BẢN MỚI QLADY!⚡Lemon White Fruit Mask là dòng ủ trắng da toàn thân phiên bản nâng cấp mới dưỡng trắng da trong lần đầu tiên sử dụngVới
Đặc tính sản phẩm Ủ TRẮNG CHANH PHIÊN BẢN MỚI QLADY!⚡Lemon White Fruit Mask là dòng ủ trắng da toàn thân phiên bản nâng cấp mới dưỡng trắng da trong lần đầu tiên sử dụngVới