✨Trường Trung học Albert Sarraut

nhỏ|Trường Trung học Albert Sarraut|thế=Trường Trung học bán phần Paul Bert Trường Trung học Albert Sarraut (tiếng Pháp: Lycée Albert Sarraut) là một trong những trường trung học nổi tiếng nhất ở Đông Dương, được thành lập từ năm 1919 tại Hà Nội, giải thể năm 1965. Nhiều nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Đông Dương từng học ở trường này.

Địa điểm của trường ngày nay là Trường Trung học phổ thông Trần Phú – Hoàn Kiếm.

Hình thành

Năm 1903, chính quyền thực dân Pháp đã cho thành lập trường Paul Bert (Collège Paul Bert) tại Hà Nội để đào tạo bậc trung học bán phần (tương đương trung học cơ sở) cho con các quan chức Pháp tại Đông Dương, đồng thời các con quan chức cao cấp người Việt làm cho Pháp, nhằm đào tạo đội ngũ kế tiếp làm việc cho Pháp tại Đông Dương. Trường sở được đặt tại phố Rollandes.

Năm 1913, Toàn quyền Đông Dương Albert Sarraut đã ra quyết định nâng bậc trường Paul Bert từ Collège lên bậc Lycée để thành lập một trường trung học toàn phần (tương đương từ trung học cơ sở đến trung học phổ thông) như các trường ở chính quốc với đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học tại Hà Nội. Trường có nhiệm vụ đào tạo học sinh người Pháp và cả học sinh là con em các quan chức cao cấp người Việt Nam, người Khmer, người Lào.. Cơ sở này ngày nay là Trường Trung học phổ thông Trần Phú, quận Hai Bà Trưng.

Năm 1914, công trình xây dựng thêm trường sở mới được khởi công trên một khuôn viên rộng, vuông vắn, nằm trước Phủ Toàn quyền, giới hạn bởi bốn con đường Avenue de la République (Đại lộ Cộng hòa), Avenue Brière de l'isle, Boulevard Carnot và Rue Destenay

Công trình do Kiến trúc sư Adolphe Bussy thiết kế, gồm khu trường chính với khu học đường, khu nội trú, khu y tế; và khu giáo dục thể chất gồm 1 sân bóng đá, 1 sân bóng rổ, 1 sân bóng chuyền, 1 khu điền kinh (hố cát để tập nhảy cao, nhảy xa, xà đơn, xà kép, xà lệch…) để phục vụ nhu cầu cao của các học sinh tầng lớp trên. Hai khu này được ngăn cách bởi phố Destenay. Vị trí khu trường chính tương ứng với trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ngày nay. Vị trí khu giáo dục thể chất về sau được dùng để xây trụ sở Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương.

Công trình mới được hoàn tất đầu năm 1919. Sau khi hoàn thành trường sở, trường Lycée Paul Bert được đổi tên thành Trường Trung học Hà Nội (Lycée de Hanoi). Một phân sở của Lycée de Hanoi chuyên đào tạo các lớp trên được chuyển về đây. Riêng phân sở chuyên đào tạo các lớp dưới vẫn ở lại trường sở cũ. Thời bấy giờ, để phân biệt, người ta thường gọi phân sở tại Boulevard Rollandes là Petit Lycée (trường Trung học Nhỏ - trung học cơ sở); còn phân sở tại Avenue de la République là Grand Lycée (trường Trung học Lớn - trung học phổ thông).

Năm 1923, trường được xây thêm mặt tiền chính (façade principale) ở hướng Avenue de la République. Theo Nghị định ngày 24 tháng 7 năm 1923 của Toàn quyền Đông Dương tạm thời François Baudoin, trường đổi tên thành Trường Trung học Alber Sarraut (Lycée Albert Sarraut) để kỷ niệm cựu Toàn quyền Đông Dương Albert Sarraut, người ra quyết định lập trường, bấy giờ đang giữ chức Bộ trưởng Bộ Thuộc địa Pháp. Trong những năm sau đó, trường còn có các học sinh là người Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản. Chương trình học thực hiện trong 10 năm học, chia thành 3 cấp: cấp 1 từ lớp 1 đến lớp 4 (tiểu học), cấp 2 từ lớp 5 đến lớp 7 (trung học cơ sở) và cấp 3 từ lớp 8 đến lớp 10 (trung học phổ thông). Tiếng Pháp được xem môn ngoại ngữ chính, giáo viên người Pháp dạy và được học ngay từ cấp 1. Hoàng Văn Chí Võ Nguyên Giáp

• Đặng Phúc Thông
• Phạm Huy Thông
• Trần Đức Thảo Nguyễn Phúc Bửu Lộc Nguyễn Văn Chi Trịnh Văn Bô Trần Lệ Xuân Vũ Hoàng Chưong Nguyễn Văn Huyên Vũ Bằng Nhất Linh
• Khái Hưng Đào Sĩ Chu Thạch Lam *Nguyễn Mạnh Tường Một số hoàng thân Lào cũng từng theo học ở đây như Hoàng thân Souphanouvong, Kamabanapana, Kamauva, Kamahinga